Overzicht Recensies

Scroll naar beneden voor recensies van:


* Forever (2006)

* The Devil Wears Prada (2006)

* Requiem (2006)

* Elementaire Deeltjes (2006)

* l'Enfant endormi (2004)

* Open Season (2006)

Forever

Regie Heddy Honigmann Speelduur 95 minuten Cast Yoshino Kimura, Reza Khoddam & Valérie Bajou Jaar 2006

De beroemdste bewoner van de Parijse begraafplaats Père-Lachaise heeft filmmaakster Heddy Honigmann maar overgeslagen. Alhoewel, als grapje laat ze de documentaire beginnen met een vrouw die haar de weg vraagt naar het graf van Jim Morrison. In Forever vertellen verschillende bezoekers welke betekenis de overledenen geven aan hun leven. Naast enkele onbekende doden komen onder andere Frédéric Chopin, Maria Callas, Marcel Proust en schilder Modigliani aan bod.

Als een van de gefilmde bezoekers aan film- en documentairemaakster Heddy Honigmann, geboren in Peru en sinds 1978 wonend en werkend in Nederland, vraagt waarom ze filmt op Père-Lachaise, antwoordt Honigmann dat ze een film maakt over het belang van kunst in het leven. Het merendeel van de portretten gaat daar inderdaad over. Want als mensen van heinde en verre komen om hun geliefde dichter, schilder of zanger te eren met een bezoek en een bloem, dan zegt dat veel over de manier waarop ze de kunst beleven die ‘hun’ dode ooit achterliet voor de eeuwigheid.

Een jonge pianiste vertelt bijvoorbeeld hoe de muziek van Chopin haar steeds opnieuw weer even in contact brengt met haar overleden vader. Haar intense ervaring van de composities van Chopin wordt daarmee veel meer dan alleen een ode aan haar vader of aan de genialiteit van de componist. Het is meer dan rouwen en eren samen, zo laat Honigmann zien. Uit de diep gevoelde beleving van de pianiste straalt een passie voor het leven; juist omdat ze stilstaat bij wat voorbij is. Omdat een dierbare er was, is hij er voor altijd: for ever.

Honigmann filmt de meeste bezoekers terwijl ze het graf schoonmaken, een bloemetje neerleggen of gewoon wat zitten te staren. De documentaire belicht de liefdevolle manier waarop de overledenen een plaats hebben gekregen in andermans leven. Een Spaanse vrouw vindt al vijftien jaar lang troost bij het graf van haar overleden man. Een triestige Iranese taxichauffeur vertelt aan het graf van zijn favoriete dichter hoe hij als vluchteling in Parijs financieel zijn hoofd boven water probeert te houden en troost vindt in de dichtbundel die permanent in de auto naast hem ligt. Het zijn verhalen over wat was en wat is.

Voyeuristisch is Forever slechts één keer: in een van de mooiste scènes plaatst een vrouw een klapstoeltje voor een van de graven. Alvorens ze gaat zitten, veegt ze nog even snel de grafzerk schoon, waarna ze een boek openslaat en begint voor te lezen aan de overledene. Het is een intens beeld van de actieve, levende plaats die een overledene nog in kan nemen en waar verder geen uitleg bij nodig is. De vaak erg algemene bewoordingen waarmee de geïnterviewde bezoekers hun passie met ons delen, steekt dan wat schraal af tegen dat ene shot van de vrouw op het klapstoeltje, waarin de essentie van Forever zit verborgen.

(i.o.v. Filmtotaal, copyright pictures: Cinema Delicatessen)

The Devil Wears Prada

Regie David Frankel Speelduur 110 minuten Cast Anne Hathaway, Emily Blunt, Meryl Streep & Stanley Tucci Jaar 2006

Overal zul je lezen hoezeer The Devil Wears Prada dé film van actrice Meryl Streep is geworden. En inderdaad: haar rol als bitcherige hoofdredactrice van een - naar Vogue gemodelleerd - modeblad is een van de betere redenen om de film te gaan zien. Maar deze verfilming van de gelijknamige ‘chick lit’-bestseller van Lauren Weisberger is daarnaast ook gewoon een overtuigend geregisseerde komedie met goed getimede grappen en een cast van prima acteurs, waarbij nog eens extra ‘street credibility’ wordt gescoord door de vele topmodellen die hun medewerking toezegden.

Lauren Weisberger werkte zelf in 1999 als assistent van de invloedrijkste hoofdredacteur ter wereld op modegebied: Anna Wintour van de Amerikaanse Vogue. En ondanks dat de auteur ontkende dat haar hoofdpersonage Miranda Priestly op Wintour was gebaseerd, droeg haar voormalige bazin op de speciale voorpremière van de film wel zeer toepasselijk een outfit van Prada. Voormalig Sex and the City-regisseur Frankel volgt exact zoals in het boek de belevenissen van het weinig modebewuste meisje Andrea Sachs gedurende het jaar dat zij als assistente bij het modeblad Runway werkt.

Andy hoopt het onder haar beruchte, ijskoude bazin een jaar vol te kunnen houden waarna ze met die ervaring verder wil als journalist bij de kwaliteitskrant The New Yorker. Op kantoor wordt haar door iedereen voorgehouden dat miljoenen meiden een moord voor haar baan zouden doen, maar het laat Andy in het begin allemaal maar koud. Ze moet niets hebben van die opgeklopte ‘fashionista's’ en is niet van plan zich uit het veld te laten slaan door al hun hatelijke blikken. Vooral haar bazin is een takkewijf eerste klas dat over lijken gaat om haar standaard hoog te houden, een rol waarin Meryl Streep haar klasse moeiteloos bewijst.

Als na een paar maanden dan toch het onvermijdelijke moment zich aandient dat Andy ontslagen dreigt te worden omdat ze niet hard en modebewust genoeg is, gooit ze roer om. Ze laat zich restylen en gaat nu voor honderd procent voor haar baan. Haar vriendje ziet ze nauwelijks, maar het werk gaat als een dolle. Of zoals de vileine, nichterige Stanley Tucci haar uitlegt: “Als het slecht gaat met je privé-leven, ben je goed bezig op je werk, en als je privé-leven in rook opgaat, wordt het tijd voor een promotie.” Duidelijk is dat de weg die Andrea Sachs inslaat haar uiteindelijk geen geluk zal brengen.

The Devil Wears Prada slaagt er ruimschoots in om aan de hand van dit oppervlakkige verhaal over de zware prijs van maatschappelijk succes een frisse romcom te maken. Naast de fantastische cast waarin behalve Streep en Tucci vooral ook Emily Blunt overtuigt als valse collega van Andy, dankt de film veel aan de goede timing en de eigentijdse soundtrack met onder andere U2, Madonna, Belle and Sebastian en Moby. De modewereld blijkt de uitgelezen plaats voor een relaas over het belang van innerlijke schoonheid en dat gegeven wordt in de film op de perfecte manier uitgebuit. De medewerking van vele topmodellen maakt The Devil Wears Prada in al zijn buitensporigheid ten slotte tot hét moderne sprookje van 2006.

(i.o.v. Filmtotaal, copyright pictures: 20th Century Fox)

Requiem

Regie Hans-Christian Schmid Cast Sandra Hüller, Burghart Klaußner & Anna Blomeier Speelduur 93 minuten Jaar 2006

"Ik ben bang," waren naar verluidt de laatste woorden van het Duitse meisje Anneliese Michel. Ze stierf in 1976 op 23-jarige leeftijd na jaren van veronderstelde demonische bezetendheid. Op basis van haar leven werd vorig jaar de zeer gefictionaliseerde verfilming The Exorcism of Emily Rose gemaakt, die zich vooral richtte op de rechtzaak tegen haar ouders en de twee priesters die de duivelsuitdrijvingen uitvoerden. De in eigen land veelvuldig onderscheiden filmmaker Hans-Christian Schmid brengt nu een zwaarmoedige, van iedere opsmuk gespeende verfilming van het drama zoals dat zich in het gezin Michel moet hebben plaatsgevonden voordat de exorcismen begonnen.

Anneliese heet in Requiem Michaela Klingler. De film pikt de draad van haar onfortuinlijke leven op vlak voor ze haar ouderlijke huis verlaat om te gaan studeren. Ze heeft dan al jaren van medisch onderzoek achter de rug, maar een fysieke oorzaak kon nooit worden gevonden voor haar aanhoudende aanvallen. Alhoewel Michaela medicijnen slikt tegen epilepsie, schrijft ze haar aanvallen zelf toe aan demonen die haar verbieden om te bidden. Voor haar diepgelovige ouders geldt het gebed juist als enige oplossing voor haar lijdensweg en vooral Michaela's moeder verzet zich hevig tegen de wens van haar dochter om te gaan studeren in de grote, goddeloze stad.

Haar vader, een sterke rol van Burghart Klaußner, steunt Michaela wel in haar keuze en bezorgt haar een kamer in een studentenhuis. De aanvallen houden ook tijdens haar eerste studiejaar aan en maken een normaal leven onmogelijk. Ten einde raad zoekt ze hulp bij twee pastoors, die er pas na lang aandringen werk van maken en besluiten tot een exorcisme. In werkelijkheid volgde toen een jaar van uitputtende duivelsuitdrijvingen, waarvoor zowel haar ouders als de twee pastoors later zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen wegens dood door schuld. In Requiem zien we niets van dit alles, want die eindigt met het begin van de exorcismen.

Daarmee is de film van Hans-Christian Schmid vooral een verkenning geworden van de druk die haar ziekte op het gezin en haar vriendschappen legt. Ook ten aanzien van de verbeelding van de aanvallen houdt Requiem zich verre van sensatiezucht. Er wordt geen gebruik gemaakt van wegdraaiende ogen of enge geluidseffecten, maar we zien slechts hoe de jonge vrouw op de grond met haar ledematen trekt en er niet in slaagt om haar crucifix vast te pakken. In uitgebleekte en grofkorrelige beelden volgt de handheld camera anderhalf uur lang een verward meisje zonder dat enige zekerheid wordt gegeven over de achtergrond van haar aanvallen.

De werkelijke gebeurtenissen zijn uiteindelijk veel ontluisterender dan die in de film worden getoond of gesuggereerd. Zo waren de eigenlijke aanvallen frequenter en gewelddadiger en werd Anneliese tijdens de latere, wekelijkse duivelsuitdrijvingen vastgeketend waarna ze een jaar later is gestorven aan uitputting en een longontsteking. Hans-Christian Schmid koos er voor om dit niet te tonen, waarmee Requiem vooral een moedig portret is geworden dat registreert zonder te oordelen, maar dat wel wat te lijden heeft onder de soms wel erg droge registratie die voorkennis van de ware tragedie vereist.

(i.o.v. Filmtotaal, copyright pictures: A-Film)

Elementaire Deeltjes

Regie Oskar Röhler | Speelduur 109 minuten | Cast Moritz Bleibtreu, Christian Ulmen & Franka Potente | Jaar 2006

Weinig romans hebben de laatste jaren zoveel stof doen opwaaien als Les Particules Élémentaires van Michel Houellebecq. Met zijn mengeling van expliciet neergepende pornografie, quasi-filosofische teksten en wetenschappelijke wetenswaardigheden veroorzaakte Houellebecq in 1998 een storm van protest in de Franse, literaire wereld. Met name linkse critici verzetten zich hevig tegen de nihilistische verbeelding waarmee hij het failliet van de westerse maatschappij van na de seksuele revolutie beschreef. Toch vond de roman wereldwijd gretig aftrek en werd reikhalzend uitgekeken naar de verfilming.

Bruno en Michael zijn twee halfbroers die niets met elkaar gemeen hebben. Bruno is een seksbelust, emotioneel wrak terwijl Michael een frigide, voorkomende wetenschapper is die weinig feeling heeft met de stoffelijke wereld achter zijn wiskundige formules. In enkele terugblikken zien we hoe hun moeder hen op jonge leeftijd in de steek liet om het geluk te zoeken in een hippiecommmune vol vrije seks en het najagen van begeerte. Nu, jaren later doet Michael onderzoek naar gekloonde mensen, en is Bruno constant op zoek naar bevrediging van zijn seksuele begeerten.

De twee broers zijn allebei niet tevreden met hun leven en net zoals hun moeder dat ooit deed, zoeken ook zij naar nieuw geluk en een frisse doorstart. Voor Michael komt dat in de vorm van een vriendin en voor zijn broer in de vorm van een dame die in is voor pikante lingerie en een parenclub. Toch brengt dit voor beiden niet het geluk waarop ze gehoopt hadden, want het lot heeft heel wat narigheid voor hen in petto. Aan de hand van hun twee uiteenlopende levens schets Elementaire Deeltjes de negatieve uitwerking van veel idealen uit de jaren zestig.

Regisseur Oskar Röhler, die zelf het scenario schreef, laat de filosofische en wetenschappelijke bespiegelingen uit het boek voor wat ze zijn door zich vooral te richten op de levenswandel van Bruno en Michael. De sombere boodschap van de roman is op bepaalde punten wel intact gebleven, maar is zodanig verpakt in een nietszeggend, mainstream verhaal dat niemand van het resultaat wakker zal liggen. Een pluspunt is echter de rol van Moritz Bleibtreu (Lola Rennt en Das Experiment) als Bruno en het korte optreden van Franka Potente als vriendin van Michael.

(i.o.v. Filmtotaal, copyright pictures: Cinemien)

l'Enfant endormi

Regie Yasmine Kassari | Speelduur 95 minuten | Cast Mounia Osfour, Rachida Brakni & Nermine Elhaggar | Jaar 2004

De 34-jarige cineaste Yasmine Kassari is al veelvuldig onderscheiden voor dit debuut, waarin ze het weinig opbeurende leven schets van vier generaties vrouwen op het platteland van Marokko. Zij leven daar niet alleen zonder elektriciteit, stromend water maar ook in afwezigheid van hun echtgenoten. Die zijn op de bejaarden en een verdwaalde schaapsherder na vertrokken naar het Europese vasteland om werk te vinden. De achtergebleven vrouwen rest in het dorre woestijnlandschap weinig meer dan te wachten op hun terugkeer.

l'Enfant Endormi opent ondubbelzinnig met een vrouwelijke blik als we door de sluier van de bruid Zeinab even met haar meekijken. We zien de feestelijke voorbereidingen van haar huwelijk, maar veel plezier zal zij daar zelf niet aan beleven. Dat is namelijk niet aan de bruid gegund, want die moet mooi zijn en haar mond houden. We zijn hier ver van de moderne, westerse samenleving aanbeland in het rurale Marokko, waar traditie meer bepaalt dan de plaatsing van het bestek op tafel. Alles ligt vast in ondoorgrondelijke rituelen en bijgeloof dat van moeder op dochter en van vader op zoon wordt doorgegeven.

De dag na het feest en de huwelijksnacht vertrekt de echtgenoot van Zeinab in een vrachtwagentje op zoek naar werk op het vasteland van Spanje. Eerder maakte Kassari al een documentaire over dit soort onfortuinlijke mannen die illegaal naar Spanje trekken richting een nog slechter leven dan ze al hadden. In l'Enfant Endormi zien we de diverse echtgenoten niet meer terug. Eén maal sturen ze nog een videoboodschap, waarin ze de vrouwen nog even de les lezen ook. De achterblijvers doen niets dan wachten en bidden voor het welzijn van de mannen die hen achterlieten.

Het huwelijk is dus slechts een verzekering dat hij ooit terug zal keren en daar een vrouw heeft om kinderen mee te krijgen en om oud mee te worden. Tot die tijd is het afwachten geblazen. Niet dat regisseuse Kassari een waardeoordeel uitspreekt. Ze is van mening dat het vooral een teken van moed is dat de mannen weg trekken op zoek naar werk elders. "Ze beseffen maar al te goed wat ze achterlaten. Ze hebben geen zin om te vertrekken (...) maar het systeem gijzelt iedereen." Als de ongeletterde Zeinab zwanger blijkt te zijn, laat ze haar kind zogenaamd inslapen tot het moment dat haar man terugkeert.

De landerige sfeer in het dorp wordt in prachtige beelden gevangen door eindeloze shots van wachtende vrouwen die chagrijnig samenzitten en de dagen aan elkaar rijgen. Bezeten van bijgeloof, maar gespeend van humor voegen de vrouwen zich in verschillende gradaties naar hun lotsbestemming. De toon van de film is down. Hoe Yasmine Kassari ook haar best doet om niet oordelend te zijn en vooral te willen registreren, verliet ik de zaal pessimistischer dan dat ik er binnenkwam. En daar kan de herinnering aan dat prachtige woestijnshot van het korte, bevrijdende moment dat Zeinab met een vriendin gaat zwemmen niets aan veranderen.

(i.o.v. Filmtotaal, copyright pictures: Filmmuseum)

Open Season

Regie Roger Allers, Jill Culton & Anthony Stacchi | Voicecast Martin Lawrence, Ashton Kutcher & Billy Connolly | Speelduur 99 minuten | Jaar 2006

Vier jaar geleden richtte Sony Pictures een eigen animatiebedrijf op waarvan Open Season nu de eerste volwaardige productie is. Veel risico durfden ze met hun allereerste niet te lopen, want het ontbreekt de film aan sterke grappen en originele ideeën.

Boog is een grote, bruine huisbeer. Hij heeft al jaren een goed en veilig leven bij zijn bazin aan de rand van het bos. Daar geeft hij een paar showtjes per dag voor een klein publiek en voor de rest luiert hij als een tevreden kat. De rust is echter snel voorbij als Boog op een dag het leven van het opgefokte hert Elliot redt. Als dank laat Elliot zijn berenvriend proeven van het avontuurlijke leven buiten het beschermde bestaan. Nadat ze samen de lokale kruidenier overhoop hebben gehaald, is voor de sheriff de maat vol en wordt Boog vrijgelaten in de wildernis.

Samen met Elliot wordt Boog met een helikopter gedropt in de hoge bergen, waar de beer voor het eerst leert leven in het wild. Natuurlijk botert het in het begin totaal niet tussen de twee, maar naar verloop van tijd komen ze dichter bij elkaar te staan. Vreemd genoeg vormen de verschillende dieren die ze tegenkomen in de bergen veel beter vermaak dan Boog en Elliot zelf, want zij blijven vlakke, oninteressante personages. De film leeft dan ook iedere keer even op als de twee botsen met achtereenvolgens een groep eekhoorns, herten en bevers.

Uiteindelijk trekken alle dieren gezamelijk ten strijde tegen een stel bloeddorstige jagers als het jachtseizoen wordt geopend. De rol van wraakzuchtige aanvoerder die alles op alles zet om Boog en Elliot te pakken te krijgen, wordt vertolkt door Gary Sinise, maar ook met zijn personage wordt niet veel gedaan. Zelfs met alle goede wil van de wereld is in Open Season gewoon te weinig te vinden dat je nog niet eerder en beter zag, maar daarnaast lijdt de film onder een serieus gebrek aan rake grappen. Sony zet met deze vlakke eersteling een wel erg voorzichtige stap op het podium van de animatiefilm.

(i.o.v. Filmtotaal, copyright pictures: Sony Pictures Releasing)