The Messengers

Regie Oxide Pang Chun & Danny Pang Cast Kristen Stewart, Dylan McDermott &Penelope Ann Miller Speelduur 84 minuten Jaar 2007

Tweelingbroers Oxide en Danny Pang uit Hong Kong schreven en regisseerden The Eye en diens vervolg met veel gevoel voor visuele flair en goed getimede schrikeffecten. Toch werden deze uiterst succesvolle horrorfilms en ook Bangkok Dangerous, de gangsterfilm waarmee ze in 1999 debuteerden, geplaagd door oppervlakkigheid. Ze leunden teveel op de spanningsopbouw. In The Messengers zetten de regisseurs deze weg voort, met slaapverwekkende gevolgen.

Voor een prikkie heeft de familie Solomon het huis in North Dakota kunnen kopen. Een opknappertje is het wel, maar vooral vader Roy ziet in het oude huis en de grote lappen landbouwgrond een mogelijkheid om hun leven een nieuwe wending te geven. De familie heeft namelijk een aantal financiële en emotionele tegenslagen te verwerken gehad in Chicago en Roy is nu vastbesloten om dat definitief achter zich te laten. Maar hoe gedecideerd hij zijn sceptische vrouw Denise en hun kinderen Jess en Ben daarvan ook probeert te overtuigen, vanaf de eerste stappen die het gezin in het huis zet, blijkt dat ze er niet welkom zijn.

Dat het huis spookt, merken alleen de kinderen. Maar wie gelooft nou een zestienjarige meid die met een flinke borrel op haar eigen broertje het ziekenhuis in reed? En dan kleine Ben, die niet kan praten en dus geen verslag uit kan doen van de vele monsters die over de plafonds van hun boerderij kruipen. De gebroeders Pang snappen best dat je spanning opbouwt door het angstaanjagende eerst te suggereren met geluidseffecten en een spel met donker en licht, want dat bewezen ze eerder in The Eye, maar in The Messengers openbaren de monsters zich al snel in het volle licht en rest slechts het wachten op de afwikkeling van de plot.

Terwijl Kristen Stewart zich in de rol van dochter Jess aardig weet te bewijzen als een serieuze aanwinst voor Hollywood, staan Penelope Ann Miller en vooral de beperkte Dylan McDermott er maar een beetje bij te kijken. Echt spannend wil het op een specifieke, lang uitgesponnen scène na niet worden, waardoor alle gewicht op de plot komt te liggen. En die is niet alleen veel te nietszeggend om de film te dragen, maar we zagen hem ook al eerder en beter in Guillermo del Toro’s The Devil’s Backbone uit 2001. The Messengers is door Hollywood vakkundig ontdaan van ieder scherp randje en daardoor helaas geschikt voor jong en oud; de doodsteek voor een serieus bedoelde horrorfilm.

(i.o.v. FilmTotaal, copyright pictures: BFD)

Ninotchka

Regie Ernst Lubitsch Cast Greta Garbo, Melvyn Douglas & Bela Lugosi Speelduur 110 minuten Jaar 1939

In het kader van een retrospectief van regisseur Ernst Lubitch vertoont het Filmmuseum zijn komische meesterwerk Ninotchka een week voorafgaande aan het daadwerkelijk retrospectief dat te zien zal zijn van 31 mei tot en met 27 juni. Ninotchka zal in een gloednieuwe kopie vanaf 24 mei worden vertoond in het Amsterdamse Filmmuseum, het Filmhuis Den Haag en Lantaren/Venster in Rotterdam, waarna de film zal touren door het hele land.

Ninotchka staat bekend als de eerste film waarin Greta Garbo echt lacht. Geen flauwe glimlach, maar een echte schaterlach. En ja hoor, het duurt een minuut of vijftig, maar als Garbo lacht, dan lacht ze ook echt en dat is een genot om naar te kijken. Greta Garbo speelt de speciale Russische gezant Ninotchka, die komt onderhandelen over de verkoop van juwelen aan een Amerikaanse juwelier. De Russen hebben namelijk tractors nodig om het land te verbouwen, maar er zit niets meer in de staatskas. Samen met drie andere Russische afgezanten, die zo lijken te zijn weggelopen uit een willekeurige Marx Brothers film, blijft Ninotchka in de Verenigde Staten om met harde valuta terug te keren.

Daarbij speelt niet alleen een vinnige ex-hertogin hen parten, maar ook de charmante graaf Léon d’Algout maakt het de knappe, maar ijskoude Russin niet gemakkelijk. Tweevoudig Oscarwinnaar Melvyn Douglas, voor zowel Hud als Being There won hij de Oscar voor Beste Bijrol, valt in zijn rol als graaf d’Algout namelijk als een blok voor haar en doet er alles aan om Ninotchka te ontdooien. Zij vindt de graaf in de eerste instantie vooral “een jammerlijk product van een verderfelijke samenleving” maar des te langer ze in de V.S. verblijft, des te meer begint ze de voordelen van de vrije markteconomie te waarderen. Later in de film zegt ze spottend over haar eigen Rusland dat je “in dit land al wordt verdacht van contrarevolutie als je zijden kousen draagt”.

De venijnige, bijtend grappige dialogen komen uit de pen van Billy Wilder, en vormen samen met de chemie tussen Garbo en Douglas de basis voor dit komische meesterwerk van regisseur Ernst Lubitsch. Terwijl de tegenstelling tussen de collectivistische Russen en individualistische Amerikanen op papier misschien wat belegen overkomt, weet Lubitsch er in combinatie met een ijzersterk script en een droomcast een van zijn beste films van te maken. Als een soort extraatje laat Bela Lugosi in een piepklein rolletje als de superieur van Ninotchka nog even zijn immer mysterieuze aanwezigheid gelden, maar uiteindelijk is het vooral die volle lach van Greta Garbo die je voor altijd bij zal blijven. Niet te missen in het Ernst Lubitsch programma dat van 31 mei tot en met 27 juni te zien zal zijn het Filmmuseum.

(i.o.v. FilmTotaal, copyright pictures: Filmmuseum)

Tussen Hemel en Aarde

Regie Frank van den Engel & Masja Novikova Cast Achat Nabiev, Tursun Ali Mamadzhonov e.a. Speelduur 72 minuten Jaar 2007

Volgens de Oezbeekse circusartiest annex regelneef annex mensenrechtenactivist annex oppositiepartijlid Achat Nabiev is het er in zijn land sinds de sovjettijd alleen maar slechter op geworden. De oude dictatuur is gewoon vervangen door een nieuwe, die slechts democratisch van naam is. Sinds 1991 leidt president en dictator Islam Karimov het land Oezbekistan namelijk met harde hand, waarbij oppositie en vrije pers niet wordt getolereerd en alle rijkdom naar de kringen rondom de president verdwijnt. Tussen Hemel en Aarde is een portret van het variété-gezin van Achat en van dat van zijn oude vriend Tursun Ali, met wie hij sinds enkele jaren gebrouilleerd is geraakt.

Waar zie je dit nog anno 2007: een man gekleed in de mode van dik veertig jaar geleden met een aap op een brommer zonder publiek? Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, rijdt Achat Nabiev met zijn aap op een brommertje door het Oezbeekse landschap. Waarschijnlijk op weg naar een optreden, want hij zit met zijn gezin al zijn hele leven in de variété. Zijn dochter is koorddanseres, zijn zoon gewichtheffer en zelf is hij vooral regelneef en spreekstalmeester, al is van een stal weinig sprake. De familie Nabiev geeft de optredens namelijk gewoon buiten op een veldje tijdens een huwelijksfeest of gelijk welke ander gelegenheid. In een armoedig land waar de werkloosheid en vrouwenhandel welig tiert, zou ieder ander al lang blij zijn geld te verdienen, maar Achat wilde altijd al meer dan slechts vermaken; hij wil mensen helpen die het slechter hebben dan hijzelf.

Vanwege het onrecht dat hij overal om zich heen zag, werden hij en zijn vriend Tursun Ali jaren geleden lid van de oppositiepartij ERK. Dat was nog in de sovjettijd, want later, toen president Islam Karimov aan de macht kwam, werd iedere oppositie hard de kop ingedrukt. Achat liet zich echter niet klein krijgen en ging door als een selfmade mensenrechtenactivist. Sindsdien kan iedereen die hulp nodig heeft, aankloppen bij zijn stichting. Zijn gedrevenheid steekt de regering al jaren, en heeft hem naar eigen zeggen “vele bezoekjes” opgeleverd waarin ze hem dwongen om zijn politieke activiteiten te staken. Ook werd hij maar liefst tweeëneenhalf jaar in de gevangenis gegooid. Tursun Ali gooide het politieke bijltje er al veel eerder bij neer: toen zijn zoon onder nooit opgelichte omstandigheden verdronk in wel erg ondiep water. De keuze om te stoppen heeft de twee mannen uit elkaar gedreven.

Aan de hand van de portretten van de twee oude circusartiesten en hun gezinnen vertellen Frank van den Engel en Masja Novikova een veel groter verhaal. Dat van de onafhankelijkheid ten opzichte van Rusland, van het einde van het communistische regime, van het begin van een dictatuur onder de vlag van democratie. Dat van burgerlijke ongehoorzaamheid en opofferingsgezindheid. Van gedrevenheid en durf. Natuurlijk krijg je niet het hele verhaal van Achat en Tursun Ali te zien, en veel blijft onbesproken, maar Tussen Hemel en Aarde is een opmerkelijk portret en, nog belangrijker, een spreekbuis voor de goedheid van de mens. En de bloedmooie plaatjes en die prachtige score maken er nog een feest voor oog en oor van ook.

Voorafgaande aan Tussen Hemel en Aarde wordt de korte documentaire Lipari van Frank van den Engel vertoond. De film geeft een impressie van de zwaardvisvangst op het Italiaanse eiland Lipari: een stel middelbare mannen met Persol zonnebrillen, een scherpe spies en een in close-up gefilmde vilpartij.

(i.o.v. FilmTotaal, copyright pictures: Cinema Delicatessen)

Nuovomondo

Regie Emanuele Crialese Cast Charlotte Gainsbourg, Vincenzo Amato & Vincent Schiavelli Speelduur 120 minuten Jaar 2006

Zoals in zijn twee voorafgaande films Once We Were Stangers en Respiro volgt de in New York geschoolde Italiaanse filmmaker Emanuele Crialese ook in zijn nieuwste film een groep Sicilianen. Dit keer niet geplaatst in het hedendaagse, maar in lang vervlogen tijden toen mensen in Europa nog droomden van de Nieuwe Wereld, omdat daar, in Amerika, al je dromen zouden uitkomen. In Nuovomondo maakt een arm gezin uit Sicilië de grote oversteek, maar of ze er verstandig aan doen?

Gevangen in de mooie plaatjes van Agnès Godard, de vaste cameravrouw van Claire Denis, dragen in Nuovomondo twee mannen stukken steen in hun mond naar een bergtop. Daar aangekomen halen ze de stenen uit hun bebloede monden en leggen deze bij het kruisbeeld, aan wie ze vragen of ze hun dorp moeten verlaten voor een betere toekomst ergens anders. De dorpsidioot brengt hen dan enkele foto’s die hij zogenaamd uit Amerika heeft. Erop staan afgebeeld een gigantische kip, een boom waaraan geld groeit en een ui met enorme afmetingen. De twee zijn overtuigd en gaan met hun gezin op weg naar de havenplaats waar de boot vertrekt naar de Nieuwe Wereld.

Tot het moment dat het gezin Mancuso met duizenden anderen aan boord gaat, geeft regisseur Crialese geen houvast wat betreft de specifieke tijd waarin een en ander zich afspeelt. Eenmaal aan boord wordt pas duidelijk dat het zich zo rond de eeuwwisseling moet afspelen, gezien de kleding van de mensen. De sfeer aan boord is grimmig en chaotisch. Vader van het gezin Salvatore heeft tijdens de tocht een oogje op de Britse dame Lucy. Als enige goedgeklede vrouw tussen alle sloebers valt deze door Charlotte Gainsbourg gespeelde dame wel meer mannen op. Zeker als duidelijk wordt dat zij een man nodig heeft om de V.S. binnen te komen, trekt Lucy veel bekijks van de mannen aan boord.

Emanuele Crialese neemt zijn tijd voor de zware overtocht, die vele Italianen niet zullen overleven. Als de overgebleven gelukszoekers eenmaal de vaste wal hebben bereikt, volgt een bijzonder lang traject van selectie. De mannen, vrouwen en kinderen worden onderworpen aan medische en intelligentie testen, waarmee de film eindelijk zijn punt lijkt te maken: alle verschillende culturen uit de Oude wereld, zelfs twee Friezen zijn van de partij, worden op onmenselijke gronden gekeurd, waarmee duidelijk wordt gemaakt dat er vandaag de dag nog maar weinig is veranderd ten opzichte van deze lang vervlogen tijden. Nuovomondo is echter te onuitgebalanceerd en ongericht om met dit heldere slotpunt nog echt te scoren.

(i.o.v. FilmTotaal, copyright pictures: A-Film)

Close to Home

Regie Vardit Bilu & Dalia Hagar Cast Neama Shendar, Smadar Sayar & Sharon Raginiano Speelduur 90 minuten Jaar 2005

”Je mag je gebied niet verlaten, je mag niet zitten, niet leunen, niet bellen, niet roken en niet eten.” De achttienjarige soldates Mirit en Smadar krijgen in ‘hun’ wijk van Jeruzalem van een superieur te horen wat ze allemaal niet mogen. De twee meisjes mogen eigenlijk maar een ding doen, en dat is Arabisch uitziende mensen om hun identiteitspapieren vragen. Mirit doet dat plichtsgetrouw, terwijl Smadar er alles aan doet om onder haar verplichtingen uit te komen.

In Israël geldt zelfs vandaag de dag nog altijd de dienstplicht voor zowel mannen als vrouwen. Tenzij je een Arabische moslim of een christen bent, of als je je beroept op religieuze verplichtingen moet iedere vrouw twee jaar dienst doen in het Israëlische leger. In Close to Home volgen de filmmaaksters Vardit Bilu en Dalia Hagar de opbloeiende vriendschap tussen de meisjes Mirit en Smadar. De twee soldates gaan op hun eigen manier met de dienstplicht om. Terwijl Mirit de weg van de minste weerstand kiest, zoekt Smadar de confrontatie op door steeds precies te zoen wat zij zelf wil.

Het gekissebis tussen de twee soldates vult de eerste drie kwartier van de film waarin opvallend weinig diepgang zit. De weerzin van de twee om Arabische mensen om hun papieren te vragen lijkt een uitgelezen kans om commentaar te leveren op de politieke en sociale misstanden in het land, maar in de eerste helft van Close to Home wordt die mogelijkheid niet benut. Tot er in het gebied waar Mirit en Smadar hun dagelijkse rondes doen een bom ontploft. Deze traumatische gebeurtenis brengt de meisjes nader tot elkaar, omdat ze beseffen dat hun gekibbel tijdsverspilling is in een land waar je ieder moment van de dag van de aardbodem geblazen kunt worden.

Toch volgt ook op dit moment van helderheid geen echte verdieping en kabbelt Close to Home rustig voort. De regisseurs kozen er voor om in deze kleinschalige film te laten zien hoe twee jonge vrouwen in de dagelijkse realiteit van het gemilitariseerde Jeruzalem leven en werken. Hoe ze tijdens hun dienst als soldaten soms even rustig een sigaretje roken als het niet mag, hoe ze soms even achter een mooie man aan lopen om te zien waar hij woont en hoe ze elkaar soms in de haren vliegen terwijl dicht bij huis bijna dagelijks doden en gewonden vallen. Daarvoor zijn grote woorden inderdaad niet nodig, maar Close to Home is te onbeduidend om indruk te maken.

(i.o.v. FilmTotaal, copyright pictures: Cinemien)

The Reaping

Regie Stephen Hopkins Cast Hilary Swank, David Morrissey, Stephen Rea Speelduur 96 minuten Jaar 2007

Het blijft iedere keer weer een stevig potje giswerk waarom ijzersterke acteurs toch zo vaak kiezen voor een filmproject waarvan je met een beetje verstand aan kunt zien komen dat het eerder een diepte- dan een hoogtepunt in hun carrière zal worden. Geef het verschijnsel een naam, bijvoorbeeld ‘Het Robert De Niro Syndroom’, maar een verklaring blijft uit. Een bevriende regisseur, een eerder gesloten packagedeal met een productiemaatschappij, geldproblemen; het kunnen allemaal redenen voor tweevoudig Oscarwinnares Hilary Swank zijn om in zoveel zwakke tot matige films te spelen. Nu weer in een horrorfilm van Stephen Hopkins, die als beste werk enkele afleveringen van de serie 24 en, vooruit, The Life and Death of Peter Sellers op zijn naam heeft staan.

Van The Reaping zul je je daags na de voorstelling nog maar weinig kunnen herinneren. Hooguit die realistisch ogende sprinkhanenstorm of de roodgekleurde rivier waarboven het padden regent. Sprinkhanen, een bloedrode rivier, padden? Ja, The Reaping gaat over de tien bijbelse plagen die een klein stadje teisteren in het zuiden van de Verenigde Staten. Swank is professor Winter die de curieuze voorvallen wel even wetenschappelijk komt verklaren, maar zich al snel geen beroepsmatige raad meer weet. Zeker gezien de volgorde van de plagen: precies zoals in de Bijbel vermeld staat, komen ze alle tien langs. Samen met haar minder sceptische collega Ben, een rol van televisieacteur Idris Elba, onderzoekt ze de plagen die zich lijken te centreren rondom een geheimzinnig meisje en de sekte waarin zij een belangrijke rol speelt.

In The Reaping kom je naast Hilary Swank gelukkig ook nog Stephen Rea even tegen in een kort optreden als priester. De tien plagen zijn verder overtuigend vormgegeven en enkele goed getimede geluidseffecten doen je opveren in de bioscoopstoel. Helaas is dit een veel te rechttoe-rechtaan formulewerkje om echt te verrassen. Na de derde plaag is het wachten op de vierde, de vijfde etc. Van spanning is dan nauwelijks nog sprake. Goddank vindt een en ander plaats in het pittoreske Louisiana met zijn ondoordringbare moerassen en achterdochtige inwoners. In haar volgende film P.S., I Love You speelt Swank een weduwe die tien berichten vindt van haar overleden echtgenoot, die haar aanspoort haar leven weer op te pakken. Van de regisseur van Freedom Writers, dus de tranen zullen rijkelijk vloeien, maar hopelijk heeft het meer om het lijf dan The Reaping.

(i.o.v. FilmTotaal, copyright pictures: Warner Bros.)

The Namesake

Regie Mira Nair Cast Irfan Kahn, Kal Penn & Jagannath Guha Speelduur 122 minuten Jaar 2006

Mira Nair is de hooggewaardeerde filmmaakster van onder andere Salaam Bombay! en Monsoon Wedding. In haar films reflecteert Nair steeds vanuit een andere invalshoek op hedendaagse identiteits- en assimilatieproblematiek. Zo portretteerde ze in haar eerdere films onder andere een Indiaanse familie die zich vestigt in de staat Mississippi, een groep Cubaanse vluchtelingen in de Verenigde Staten en een arm meisje dat zich opwerkt in de bourgeois kringen van adellijk Engeland. In haar nieuwste film richt arthouselieveling Nair zich wederom op Indiërs in Amerika.

Met The Namesake verfilmt Nair het gelijknamige boek van de Pulitzerprijswinnende auteur Jhumpa Lahiri over de familie Ganguli, die gedurende zo’n vijfentwintig jaar een bestaan probeert op te bouwen in de Verenigde Staten. De film volgt het ruim driehonderd pagina’s tellende boek vrij letterlijk, wat resulteert in een volgepropt verhaal met veel personages, veel verwikkelingen en veel losse eindjes. Meeslepend is het wel, dit verhaal over de manier waarop Ashoke Ganguli, een prachtige rol van Irfan Khan, vanuit New York een meisje uit India trouwt en met haar een leven opbouwt en twee kinderen opvoedt. Hun zoon en dochter zijn anders dan zij wél geboren en getogen in de Verenigde Staten en kijken dan ook heel anders aan tegen hun Indische achtergrond. Voor hen is die vooral cultureel van aard.

Zoon Gogol neemt in The Namesake langzamerhand de hoofdrol over. Het personage wordt op volwassen leeftijd gespeeld door de van de Harold & Kumar bekende acteur Kal Penn, die we laatst overigens ook nog zagen in het bar en boze Epic Movie. De naam Gogol is een ode aan de Russische schrijver Nikolaj Gogol en werd hem als een soort koosnaam gegeven. Naar goed Indiaas gebruik wordt die op latere leeftijd vervangen door een ‘echte’ naam. Zijn naam staat hier symbool voor het verbond met het verleden en in Gogols geval voor de opofferingen van zijn familie om een nieuw leven te beginnen in een vreemd land. Langzaam komt Gogol erachter dat hij zijn verworvenheden te danken heeft aan meer doorzettingsvermogen dan hij zelf ooit tentoongespreid heeft.

The Namesake is opgedragen aan “onze ouders die ons alles gaven” en is daar als familiegeschiedenis een mooie illustratie van. Door de wens van Mira Nair om het boek zo trouw te volgen, passeren echter veel gebeurtenissen te snel de revue, zodat de verfilming soms wat te gehaast door het leven van de Gangulis schiet. Van de acteurs overtuigen Irfan Khan en Tabu als de ouders van Gogol. Van de rest van de cast kan dat niet gezegd worden. Vooral Kal Penn heeft het nog niet in zich om een dergelijk identiteitsdrama te dragen. Nadat zijn personage Gogol de focus van de film overneemt van zijn vader Ashoke en ook de verhaallijnen minder strak bij elkaar worden gehouden, zakt de film in. Misschien was dit materiaal beter geschikt geweest voor een miniserie op tv.

(i.o.v. FilmTotaal, copyright pictures: 20th Century Fox)

The Fountain

Regie Darren Aronofsky Cast Hugh Jackman, Rachel Weisz & Ellen Burstyn Speelduur 96 minuten Jaar 2006

Voor zijn eerste Hollywoodfilm besloot Darren Aronofsky (∏ (Pi) en Requiem for a Dream) een eigengeschreven verhaal te verfilmen over een man die uit angst voor de dood alles doet om het eeuwige leven voor zichzelf en zijn overleden vrouw te vinden. The Fountain speelt zich kriskras door elkaar af in de 16de, 21ste en 26ste eeuw, en concentreert zich op de boom des levens en de fontein van eeuwige jeugd. Een verhaal dat alleen op papier al enorm complex is met zijn wetenschappelijke en mystieke elementen, en er bovendien niet op uit is om de kijker heldere antwoorden te geven, maar om die te beroeren. Een op de intuïtie gerichte, soms regelrecht onbegrijpelijke film uit Hollywood: geen wonder dat de productie van Aronofsky’s derde film een zware dobber bleek.

Het is 2001 als productiemaatschappij Warner Brothers bereid is het Aronofsky-project met de werktitel The Last Man te produceren op de voorwaarde dat er een zogenaamde A-acteur voor de mannelijke hoofdrol wordt aangetrokken. Die acteur vindt de regisseur in Brad Pitt, die er in nauwe samenwerking met hem anderhalf jaar aan werkt. Voor de rol van Izzy, de vrouw van personage Tom, wordt dan Cate Blanchett bij het project betrokken. Met nog slechts enkele weken te gaan zijn bijna alle sets gebouwd in Australië en heeft Pitt al een woeste baard laten groeien. Vlak voor de opnames gaan er echter geruchten dat Warner van de film af wil. Dan trekt Brad Pitt zich ineens terug, omdat hij er niet meer in gelooft en vlak daarna wordt aangenomen om de film Troy te gaan doen. Daarmee is de stekker definitief uit het project, dat dan al een slordige $18 miljoen heeft gekost.

Terwijl Aronofsky zijn wonden likt en begint aan een nieuw project, wordt Hugh Jackman bereid gevonden om de hoofdrol op zich te nemen. Inmiddels is Cate Blanchett echter niet meer beschikbaar, en is het Jackman zelf die Rachel Weisz, Oscarwinnares voor The Constant Gardener en de vriendin van Darren Aronofsky, voorstelt als tegenspeelster. De sets worden vervolgens weer uit de loodsen tevoorschijn getoverd en in 2005 beginnen de opnames. Het budget wordt door Warner wel verlaagt van $70 miljoen naar $30 miljoen, maar na zeven jaar werk verscheen The Fountain vorig jaar dan eindelijk in de Amerikaanse bioscopen. Nu, als een van de laatste landen in de wereld, komt Aronofsky’s geplaagde project dan ook in ons land uit, en zal ook hier de meningen sterk verdelen.

In The Fountain speelt Hugh Jackman drie maal hetzelfde personage, maar dan wel vele eeuwen uit elkaar. De eerste is Tomas, een ontdekkingsreiziger in het zestiende eeuwse Spanje die op zoek gaat naar de fontein der jeugd om onsterfelijkheid te vinden. De tweede incarnatie van dit personage is dokter Tom Creo die anno 2007 wederom zoekt naar het eeuwige leven als hij zijn vrouw Izzy ziet sterven aan een hersentumor. Creo voert daartoe zelfs experimenten uit met boomweefselimplantaten uit Guatemala, allemaal zeer tegen de zin van collega Lillian Guzetti, een intense rol van Ellen Burstyn. En dan is er ook nog de derde, meest bizarre incarnatie van Jackmans personage in de 26ste eeuw, waarin de kale astronaut Tommy zijn Izzy levend houdt in een wolk sterrenstof zwevend in het heelal.

Aronofsky trekt deze drie tijdperken op rondom het tot waanzin gedreven personage Tom, die de dood niet kan of wil accepteren. De sleutel tot onsterfelijkheid zoekt hij uit liefde, uit wetenschappelijk oogpunt en uit onwil de dood te accepteren als een eindpunt is in plaats van een nieuw begin, zoals in vele godsdiensten en geloven wordt voorspelt. Huiscomponist Clint Mansell voorzag dit wonderschone, geheel CGI-loze universum van een uitzonderlijk dramatische, dikke score, die de gehele film een droevige, wat verontrustende toon meegeeft. Ondanks de aangrijpende muzikale omlijsting wordt echt meeleven vooral mogelijk in het contemporaine gedeelte, terwijl de sequenties in de 16de en 26ste eeuw vooral inspelen op je intuïtie: het proberen te begrijpen in plaats van te ervaren.

Zelf vertelde de regisseur ergens dat hij een A-acteur als Brad Pitt of Hugh Jackman noodzakelijk achtte om de kijker de eerste twintig, onbegrijpelijke minuten door te loodsen. Gelijk heeft hij: door het verwarrende begin wordt de kijker gedwongen om andere manier van kijken en begrijpen aan te wenden. Door de cyclische in plaats van lineaire vertelstructuur, de als een mantra herhaalde woorden van personage Izzy en de steeds terugkerende symbolen zoals de boom en fontein van eeuwig leven, gooit The Fountain de kijker in het diepe, zonder je weer omhoog te halen. De climax is weliswaar overdonderend en bloedmooi, maar geeft geen definitief antwoord op de vele opgeworpen vragen. Het levert al met al een onvergetelijke kijkervaring op, waarmee slechts een klein publiek zich uit de voeten zal kunnen.

(i.o.v. FilmTotaal, copyright pictures: 20th Century Fox)