Bloedbroeders

Regie Arno Dierickx Cast Erik van Heijningen, Matthijs van de Sande Bakhuyzen & Sander van Amsterdam Speelduur 95 minuten Jaar 2007

De Baarnse moordzaak hield in de vroege jaren zestig de gemoederen in Nederland aardig bezig. De met raadselen omgeven moord die twee miljonairszonen met een vriendje pleegden spreekt nu nog altijd sterk tot de verbeelding. Op 1 augustus 1960 brachten de drie pubers hun gezamenlijk vriend Theo Mastwijk uit Soest om. De 14-jarige Theo, in de film Ronnie, hield zich gedurende de grote vakantie vijf weken lang verscholen op de zolder van de kapitale villa in Baarn uit angst opgepakt te worden voor een gestolen brommer. Een jaar later werd zijn schedel ontdekt en in maart 1963 begon de rechtszaak.

Van de uiteindelijke rechtszaak zien we niets in Bloedbroeders, die eindigt met een geschreven tekst waarin melding wordt gemaakt van de lengte van de gevangenisstraffen en het lot van de drie. De film concentreert zich exclusief op de vijf weken dat Ronnie onderdak krijgt op de zolder van de Baarnse villa, waar zelfs de ouders van Arnout en Victor geen benul van hebben. Papa, een steenrijke levensverzekeraar gespeeld door Pierre Bokma, heeft het te druk en mama zit zwaar onder de medicatie. De jongens hebben daardoor vrij spel, maar besluiten vlak voor ze op vakantie gaan naar Capri dat het mooi is geweest en dat Ronnie dood moet.

Wat destijds heel Nederland bezig hield, was niet de specifieke aanleiding, maar het waarom van de ogenschijnlijke zinloze moord. Hoe kan de angst voor medeplichtigheid aan een gestolen brommer drie intelligente jongens van 15, 16 en 17 jaar tot deze gruwelijke daad hebben aangezet? En dat is precies waarover de bronnen zwijgen en waarover de film filosofeert: hoe ontwikkelde de dynamiek tussen de vier jongens zich dusdanig dat zij tot een dergelijke rigoureuze actie overgingen? De Belgische regisseur Arno Dierickx geeft een geheel eigen invulling aan de feiten en voert peer-pressure en klassenverschillen op als belangrijkste drijfveren voor het delict.

Buiten kijf staat namelijk het enorme verschil in afkomst tussen de steenrijke broers Arnout en Victor van Riebeeck en Simon. In Bloedbroeders wil Simon zo graag horen bij het mondaine leventje van de broertjes dat hij moeiteloos zijn eigen morele grenzen verlegd. Daarnaast voert de film aan dat de druk van de vader op zijn twee zonen een belangrijk motief was om van de kleine crimineel Ronnie af te komen. Het onder laten duiken en de mededeplichtigheid waarmee Ronnie hen chanteert zal de twee namelijk zeker op een flinke represaille van papa komen te staan. Genoeg reden voor moord?

Bloedbroeders is een gedegen gefotografeerd, mooi opgebouwd drama geworden over typische puberproblematiek als vriendschap, verliefdheid, afkomst, afbakening en egoïsme, maar dan geplaatst in het nare licht van een werkelijk uitgevoerde moord. Terwijl de film begint met een donderslag en alle elementen daarvoor aanwezig zijn, heeft Dierickx er duidelijk voor gewaakt om er geen volbloed thriller van te maken. Juist de groepsdynamiek krijgt alle ruimte en de film trekt veel tijd uit voor het grote vakantie-gevoel waarin het samenzijn van de jongens langzaam maar zeker leidt tot uitsluiting van een van hen.

Door een hoogst speculatieve invulling van de Baarnse moordzaak op te voeren, blijft Bloedbroeders op veilige afstand van de werkelijkheid, en dat is ook het overheersende gevoel tijdens het kijken: de film blijft een dromerige jeugdfilm die nergens noodzakelijkheid oproept, maar voortkabbelt naar het vantevoren bekende slotakkoord. Dit vakkundig gemaakte debuut met een prima rolbezetting door de jonge cast mist daarmee een smoel en een strakkere hand waaraan de kijker door het waarom van dit gruwelijke voorval wordt geloodst.

(i.o.v. FilmTotaal, copyright pictures: BFD)